Trước tình trạng nhiều doanh nghiệp không thể thanh toán đúng hạn lãi, gốc của các mã trái phiếu đã phát hành, chuyên gia cảnh báo cần có giải pháp giám sát chặt rủi ro thanh khoản.
.jpeg)
Nhiều doanh nghiệp “vỡ kế hoạch” trả nợ trái phiếu
Thời gian qua, dữ liệu từ HNX cho thấy một số doanh nghiệp đã lỡ hẹn thanh toán lãi, gốc của các mã trái phiếu đã phát hành.
Cụ thể, Công ty cổ phần Xây dựng Đại Thịnh Phát công bố chậm thanh toán lãi lô trái phiếu mã DPJ12202. Đây là lô trái phiếu có giá trị phát hành theo mệnh giá 471,7 tỷ đồng, đến kỳ thanh toán lãi kế hoạch tháng 11, lãi suất 12,5%/năm. Số tiền chậm thanh toán hơn 5 tỷ đồng. Công ty đã thông báo cho nhà đầu tư và đang sắp xếp nguồn và sẽ thanh toán trong thời gian tới.
Công ty cổ phần Đầu tư và Dịch vụ Helios cũng công bố về việc chậm thanh toán gốc, lãi lô trái phiếu HISCH2124001. Đây là lô trái phiếu giá trị phát hành theo mệnh giá 3 nghìn tỷ đồng, lãi suất 11%, có đợt thanh toán theo kế hoạch từ tháng 3/2025 trị giá hơn 81,3 tỷ đồng; tuy nhiên mới được công bố thông tin bất thường vào 13/11/2025. Theo công bố, lý do chậm trả là tổ chức thanh toán chưa thu xếp được nguồn tiền. Hiện tổ chức phát hành đang đàm phán với nhà đầu tư…
Trong tháng 10, mặc dù ghi nhận lợi nhuận và duy trì số dư tiền mặt khoảng 300 tỷ đồng tại cuối quý III/2025, CTCP Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (HBC) vẫn không thanh toán được khoản gốc 12,4 tỷ đồng cho lô trái phiếu HBCH2225002 vào ngày 31/10/2025 là trường hợp đáng chú ý.
Theo nhận định của các chuyên gia VIS Rating, sự kiện này cho thấy khoảng trống thanh khoản đáng kể, chỉ tiêu lợi nhuận kế toán hoặc số dư tiền mặt trên báo cáo tài chính không phản ánh đầy đủ năng lực thanh toán thực tế của doanh nghiệp.
"Dù HBC đã công bố kế hoạch triển khai khối lượng công việc khá lớn, nhưng phần lớn dự án mới chỉ khởi động trong quý III–IV/2025, khiến dòng tiền thu về trong ngắn hạn còn hạn chế, trong khi áp lực thanh khoản duy trì ở mức cao.
Việc chậm thanh toán gốc nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phân tích sâu hơn về diễn biến thanh khoản và dòng tiền của tổ chức phát hành, đặc biệt với những doanh nghiệp quy mô lớn có chu kỳ hoạt động phức tạp", chuyên gia VIS Rating nhấn mạnh.
Trước đó, theo MBS, trong tháng 9/2025 ghi nhận 4 mã trái phiếu công bố chậm trả lần đầu với tổng trị giá khoảng 2.8 nghìn tỷ đồng.
Lũy kế 9 tháng năm 2025, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp chậm các nghĩa vụ thanh toán ước khoảng 65 nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng 4.9% dư nợ trái phiếu doanh nghiệp của toàn thị trường, trong đó nhóm Bất động sản chiếm tỷ trọng cao nhất với gần 74%.
Trong bối cảnh trên, nhóm bất động sản lại vừa gặp khó khăn chung về thị trường, dòng tiền yếu và cũng là khu vực có khối lượng đáo hạn lớn trong năm. Điều này phần nào ảnh hưởng tiêu cực lên chiến lược phát hành trái phiếu mới của nhóm. Đặc biệt, kết luận của Thanh tra Chính phủ về việc phát hành TPDN riêng lẻ đã chỉ ra không ít sai phạm của nhóm doanh nghiệp bất động sản, thậm chí một số hồ sơ chuyển sang cơ quan điều tra, càng làm xói mòn lòng tin của nhà đầu tư.
Quy mô phát hành vẫn tăng
Dù có một số doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc thanh khoản gốc, lãi trái phiếu nhưng trên bình diện chung, thị trường trái phiếu doanh nghiệp lại diễn biến đi lên trong tháng 10/2025 xét về khối lượng phát hành.
Cụ thể, tổng giá trị phát hành mới đạt 66 nghìn tỷ đồng, tăng 30% so với tháng trước, đánh dấu 6 tháng tăng trưởng liên tiếp.
Nhóm bất động sản dẫn đầu đà tăng này, với 5 thương vụ lớn có giá trị dao động từ 3.8 nghìn tỷ đến 7.65 nghìn tỷ đồng. Trái lại, nhóm ngân hàng chứng kiến đà phát hành chững lại, giảm 15% so với tháng trước.
Các thương vụ phát hành nổi bật trong tháng này có thể kể đến các công ty như: Hưng Thịnh Invest Hà Nội (7.650 tỷ đồng); Thời đại mới T&T (5.550 tỷ đồng); Đầu tư và Phát triển Bất động sản Trường Minh (4.500 tỷ đồng); Xây dựng Thái Sơn (4.000 tỷ đồng); Đầu tư và Phát triển Bất động sản Hải Đăng (3.800 tỷ đồng); Ngân hàng Quốc tế Việt Nam (VIB, 3.000 tỷ đồng); Phát triển TN (2.950 tỷ đồng); Ngân hàng Hàng hải Việt Nam (MSB, 2.500 tỷ đồng); Thời đại mới T&T (2.500 tỷ đồng).
Tháng 10 cũng ghi nhận sự hồi phục của hoạt động phát hành ra công chúng, với tổng giá trị 2,3 nghìn tỷ đồng, chủ yếu đến từ Ngân hàng Lộc Phát Việt Nam (LPB, A+ Ổn định), TMCP Việt Á (VAB, A- Ổn định) và Công ty Chứng khoán DNSE.
Trong đó, LPB và VAB phát hành trái phiếu cấp 2, không có tài sản bảo đảm, kỳ hạn 7 năm, với lãi suất ban đầu lần lượt là 7,03% và 7,6%. VIS Rating nhận định, chênh lệch 57 điểm cơ bản giữa hai kỳ phát hành cho thấy thị trường ngày càng quan tâm và phản ứng nhạy cảm hơn với xếp hạng tín nhiệm, phản ánh xu hướng định giá rủi ro tín dụng ngày càng rõ nét trong hoạt động đầu tư trái phiếu ngân hàng.
Áp lực đáo hạn và yêu cầu giám sát rủi ro
Trong quý 4/2025, S&I Ratings ước tính, khối lượng trái phiếu đáo hạn sẽ tiếp tục cao với tổng giá trị 62 nghìn tỷ. Tuy nhiên, theo S&I Ratings, áp lực lên nhóm bất động sản sẽ giảm bớt khi khối lượng đáo hạn của nhóm này giảm 49% so với quý III, ước tính là 19,3 nghìn tỷ.
Một số các đợt thanh toán trái phiếu như Hưng Thịnh Land công bố thanh toán một phần gốc cho loạt mã trái phiếu bằng tài sản khác…vào nửa đầu tháng 11/2025, cũng cho thấy nỗ lực của các doanh nghiệp trong đảm bảo thanh toán theo nghĩa vụ của tổ chức phát hành.
Tuy nhiên, áp lực đáo hạn và những trường hợp chậm thanh toán, lại cũng thực sự cho thấy tính cần thiết của giám sát rủi ro thanh khoản trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Đặc biệt, khi vào năm 2026, theo S&I Ratings dự báo, áp lực đáo hạn sẽ hạ nhiệt vào quý đầu năm, sau đó tăng dần đến cuối năm, với tổng giá trị đáo hạn ước tính là 233 nghìn tỷ trong cả năm 2026, tăng 26% so với năm 2025. Đây cũng sẽ là năm nhiều thử thách cho nhóm bất động sản khi lượng lớn kỷ lục trái phiếu sẽ đáo hạn trong thời gian này, đặc biệt là 3 tháng cuối năm, ước tính là 141 nghìn tỷ, tăng 81% so với năm 2025.
Theo bà Nguyễn Thu Bình, Quyền Giám đốc Quản trị rủi ro, Công ty Quản lý quỹ PVI (PVI AM) cho rằng dù bức tranh hiện tại bớt căng thẳng, khối lượng đáo hạn vẫn được cảnh báo khá đáng kể. Nếu nhiều tổ chức phát hành đồng loạt tái cơ cấu nhưng thiếu chuẩn mực, thị trường có thể gặp các rủi ro về pha loãng cổ phiếu, làm giảm giá trị cổ phiếu và niềm tin của nhà đầu tư.
Doanh nghiệp khi lạm dụng quyền kéo dài kỳ hạn hoặc trả bằng tài sản kém chất lượng cũng sẽ làm suy giảm kỷ luật thị trường và lan truyền rủi ro tài chính với các ngân hàng/công ty chứng khoán nắm giữ nhiều trái phiếu. Đồng thời tác động lên thanh khoản thứ cấp.
“Rủi ro đáo hạn hiện nay đã được thị trường nhận diện và định giá, nhưng trong giai đoạn 2025-2026, nếu các phương án tái cơ cấu thiếu minh bạch và chuẩn mực, niềm tin nhà đầu tư có thể bị xói mòn, gây tác động tiêu cực tới thị trường”, bà Thu Bình nhận định.
VNSC by Finhay 
17-11-2025 6:50:16 
