Cách tính giá cổ phiếu sau khi phát hành thêm chính xác nhất

Việc phát hành thêm cổ phiếu là một chiến lược phổ biến mà các doanh nghiệp sử dụng để huy động vốn. Vậy phát hành thêm cổ phiếu ảnh hưởng gì đến tài sản của bạn? Và khi tăng vốn điều lệ thì giá cổ phiếu tăng hay giảm trong dài hạn? Cách tính giá cổ phiếu sau khi phát hành thêm là gì?

Bài viết này của VNSC sẽ giải mã bản chất của việc pha loãng và phân tích khi nào nó thực sự là tin xấu (hoặc là cơ hội vàng) cho nhà đầu tư.

1. Phát hành thêm cổ phiếu là gì và vì sao doanh nghiệp thực hiện?

Phát hành thêm cổ phiếu là hành động doanh nghiệp cung cấp thêm cổ phiếu mới ra thị trường nhằm tăng vốn. Lý do phổ biến bao gồm:

• Huy động vốn mở rộng sản xuất kinh doanh: Các doanh nghiệp cần vốn để đầu tư vào cơ sở hạ tầng, mở rộng quy mô hoặc phát triển sản phẩm mới.
• Tái cơ cấu tài chính: Phát hành cổ phiếu mới có thể giúp doanh nghiệp giảm nợ hoặc cân bằng bảng cân đối tài chính.
• Thực hiện các dự án chiến lược: Một số công ty huy động vốn để thực hiện các dự án lớn nhằm gia tăng giá trị trong tương lai.

Phát hành thêm cổ phiếu cũng được thực hiện dưới nhiều hình thức như trả cổ tức cho cổ đông, phát hành cổ phiếu riêng lẻ, phát hành cổ phiếu thưởng cho nhân viên (ESOP),…

2. Giá cổ phiếu sau khi phát hành thêm thay đổi như thế nào? Hiểu đúng về “pha loãng cổ phiếu”

Sau khi phát hành thêm cổ phiếu, lượng cổ phiếu lưu hành của doanh nghiệp sẽ bị pha loãng. Nguyên nhân bởi cho dù phát hành thêm cổ phiếu thì số vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp vẫn sẽ không thay đổi, thứ thay đổi duy nhất chỉ là số lượng cổ phiếu lưu hành. 

Khi doanh nghiệp phát hành thêm, tổng số cổ phiếu lưu hành trên thị trường tăng lên, dẫn đến giá trị cổ phiếu cũ bị chia sẻ với số lượng cổ phiếu mới, khiến giá trị mỗi cổ phiếu bị giảm xuống. Điều này giống như việc bạn có 1 chiếc bánh. Ban đầu chiếc bánh này chỉ chia cho 3 người nhưng bỗng số lượng người tăng lên thành 5, vậy là chiếc bánh ban đầu thay vì chia làm 3 thì phải chia làm 5 phần. Vì thế mà mỗi người sẽ được ăn ít bánh hơn bình thường.

Đây chính là hiện tượng “pha loãng cổ phiếu”. Giá cổ phiếu sau khi phát hành thêm (trên sàn) bắt buộc phải điều chỉnh giảm để đảm bảo tổng vốn hóa không thay đổi.

3. Công thức tính giá cổ phiếu sau khi phát hành thêm (Giá điều chỉnh)

Khi một công ty phát hành thêm cổ phiếu, họ thường cấp cho cổ đông hiện hữu một “quyền mua cổ phiếu phát hành thêm”. Đây là quyền được mua cổ phiếu mới với giá ưu đãi (thấp hơn giá thị trường). Chính vì bạn nhận được “quyền” này, giá cổ phiếu trên sàn phải được điều chỉnh giảm xuống để phản ánh giá trị mới.

Công thức tính giá cổ phiếu sau khi phát hành thêm:

Trong đó

• P(mới)​: Giá cổ phiếu trung bình sau phát hành.
• P(cũ)​: Giá cổ phiếu trước khi phát hành.
• S(cũ): Số lượng cổ phiếu trước khi phát hành.
• P(phát hành​): Giá phát hành thêm của cổ phiếu.
• S(phát hành​): Số lượng cổ phiếu mới phát hành.

Ví dụ minh họa:

Công ty đang có mức giá cổ phiếu là 50.000đ với số lượng cổ phiếu lưu hành là 1.000.000 cổ. Công ty phát hành thêm quyền mua cổ phiếu với số lượng 500.000 và mức giá mua là 40.000đ. Vậy mức giá cổ phiếu sau khi phát hành thêm là: 

P(mới)​ = [(50.000 x 1.000.000) + (40.000 x 500.000)]/(1.000.000 + 500.000) = 46.667đ/ cổ phiếu

Sau khi phát hành thêm, giá trung bình mỗi cổ phiếu giảm từ 50.000 đồng xuống còn 46.667 đồng. Bạn không thực sự bị lỗ, vì bạn nhận được “Quyền mua” cổ phiếu mới với giá 40.000đ (rẻ hơn giá thị trường 46.667đ) để bù đắp cho phần chênh lệch này.

4.  Phát hành thêm cổ phiếu: TỐT hay XẤU?

Đây là phần quan trọng nhất để ra quyết định. Việc pha loãng (điều chỉnh giá giảm) chỉ là kỹ thuật. Việc tăng vốn điều lệ thì giá cổ phiếu tăng hay giảm trong dài hạn mới là điều nhà đầu tư quan tâm.

Trường hợp 1: Tín hiệu TỐT (Cơ hội)

Đây là lúc giá cổ phiếu sau khi phát hành thêm có thể giảm trong ngắn hạn, nhưng là cơ hội vàng để bạn gia tăng sở hữu:

• Mục đích phát hành rõ ràng, khả thi: Doanh nghiệp có kế hoạch sử dụng vốn minh bạch. Ví dụ: “Huy động 500 tỷ để xây nhà máy mới, dự kiến tăng 40% công suất và 30% doanh thu từ năm sau.”
• Hiệu quả sử dụng vốn trong quá khứ tốt: Doanh nghiệp có lịch sử dùng vốn hiệu quả (chỉ số ROE, ROA cao). Họ đã chứng minh được rằng “cứ đưa 1 đồng, họ sẽ tạo ra 1.2 đồng lợi nhuận”.
• Giá phát hành thêm hấp dẫn: Khi bạn nhận “quyền mua cổ phiếu” với giá ưu đãi (ví dụ, giá thị trường 50.000đ, giá phát hành thêm chỉ 20.000đ), đây thực chất là một “món quà” công ty dành cho cổ đông hiện hữu.

Trường hợp 2: Tín hiệu XẤU (Bẫy)

Đây là lúc “pha loãng” thực sự là tin xấu và làm bạn mất tiền. Hãy cẩn trọng khi thấy các dấu hiệu sau:

• Mục đích phát hành mập mờ: Doanh nghiệp chỉ nói chung chung như “bổ sung vốn lưu động” hoặc (nguy hiểm hơn) “phát hành cổ phiếu để tái cơ cấu nợ”. Về bản chất, đây là hành động “lấy tiền của cổ đông để trả nợ ngân hàng”, một dấu hiệu cho thấy sức khỏe tài chính yếu kém.
• Hiệu quả sử dụng vốn trong quá khứ kém: Doanh nghiệp liên tục phát hành thêm cổ phiếu trong nhiều năm, nhưng lợi nhuận trên mỗi cổ phần (EPS) không tăng, thậm chí giảm. Điều này cho thấy ban lãnh đạo đang “đốt tiền” của cổ đông vào các dự án không hiệu quả.
• Phát hành ESOP ồ ạt: Phát hành cổ phiếu thưởng cho nhân viên (ESOP) với giá 0 đồng hoặc giá rẻ mạt là hình thức pha loãng “bào mòn” lợi ích của cổ đông phổ thông nhiều nhất.

5. Những yếu tố cần cân nhắc trước khi đầu tư vào cổ phiếu phát hành thêm

Trước khi quyết định mua cổ phiếu của một doanh nghiệp vừa phát hành thêm, bạn cần xem xét các yếu tố sau:

• Mục đích phát hành: Đảm bảo doanh nghiệp có kế hoạch sử dụng vốn rõ ràng, minh bạch và khả thi.
• Hiệu quả sử dụng vốn trong quá khứ: Kiểm tra các đợt phát hành trước đây của doanh nghiệp để đánh giá hiệu quả sử dụng vốn.
• Tình hình tài chính và triển vọng kinh doanh: Một công ty có nền tảng tài chính vững mạnh và triển vọng kinh doanh tích cực sẽ giảm rủi ro đầu tư.
• Giá phát hành thêm: So sánh giá phát hành với giá thị trường để xác định mức độ hấp dẫn của cổ phiếu mới.

Giá cổ phiếu sau khi phát hành thêm có thể giảm do loãng cổ phiếu, nhưng đây cũng là cơ hội để các nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu tiềm năng với mức giá hợp lý. Điều quan trọng là bạn cần hiểu rõ mục đích phát hành, đánh giá hiệu quả sử dụng vốn và tiềm năng phát triển của doanh nghiệp. Hãy luôn theo dõi sát sao thông tin tài chính và chiến lược của doanh nghiệp để đưa ra quyết định đầu tư thông minh.

==> Xem thêm bài viết: Cách tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức chuẩn xác nhất

Disclaimers: Nội dung chỉ mang tính chất tham khảo và cung cấp thông tin, không phải là lời khuyên đầu tư. Nội dung chia sẻ có thể đã cũ do yếu tố thời gian. Vui lòng chủ động tìm hiểu thêm thông tin.

VNSC by Finhay – Tích lũy và đầu tư từ đây

Finhay, chủ quản của Chứng khoán Vina (VNSC): Giấy phép số 50/UBCK-GPHĐKD do Ủy ban Chứng Khoán Nhà Nước cấp ngày 29 tháng 12 năm 2006

• Website: https://vnsc.vn
• Hỗ trợ trực tiếp: m.me/finhayvn
• Group Cộng đồng Finhay: https://www.facebook.com/groups/finhay/