Nến Bearish Engulfing: Hướng dẫn đọc vị tín hiệu “nhấn chìm giảm” và giao dịch hiệu quả

Trong đầu tư, nhận diện thời điểm một xu hướng tăng đang “mệt mỏi” và chuẩn bị đảo chiều là kỹ năng quan trọng giúp bạn thoát hàng gần đỉnh, bảo vệ lợi nhuận và tối ưu hoá hiệu suất. Một trong số những tín hiệu giúp bạn nhận diện thời điểm trên này là qua thông qua biểu đồ nến Bearish Engulfing (hay nến Nhấn chìm giảm).

Bài viết sau sẽ cung cấp phân tích sâu về mô hình nến Bearish Engulfing, lý do tại sao nó đáng tin cậy, và cách bạn có thể ứng dụng nó như một chuyên gia khi giao dịch.

Nến Bearish Engulfing (Nến nhấn chìm giảm) là gì?

Nến Bearish Engulfing (hay còn gọi là nến nhấn chìm giảm) là một trong những mô hình nến đảo chiều giảm giá mạnh mẽ và tin cậy nhất được sử dụng trong phân tích kỹ thuậtc. Nó được xem là dấu hiệu cảnh báo rõ ràng về sự thay đổi quyền kiểm soát trên thị trường. 

Mô hình này gồm hai cây nến xuất hiện ở đỉnh của một xu hướng tăng. Nó báo hiệu phe Mua đã kiệt sức và phe Bán đã chính thức giành lại quyền kiểm soát, khả năng cao thị trường sắp đảo chiều từ tăng sang giảm. 

==> Xem thêm bài viết: Những mẫu nến đảo chiều mạnh nhà đầu tư chứng khoán nhất định phải biết

4 đặc điểm nhận dạng của nến Bearish Engulfing

Có rất nhiều kiểu mô hình nến đảo chiều khác nhau, do đó nhà đầu tư cần nhận diện chuẩn xác để tránh tín hiệu giả. Một mô hình được gọi là nến Bearish Engulfing nếu nó đảm bảo 4 điều kiện sau:

1. Bối cảnh : Thị trường phải đang trong một xu hướng tăng rõ ràng. Một vài cây nến tăng là không đủ; cần có một xu hướng tăng đã được thiết lập.

2. Nến 1 (Nến tăng giá nhỏ): Đây là một cây nến tăng giá, thể hiện rằng phe Mua vẫn đang duy trì đà tăng. Tuy nhiên, thân nến nhỏ hoặc trung bình, cho thấy lực mua có thể đang yếu dần, đã bắt đầu kiệt sức và không thể đẩy giá lên cao hơn nữa, báo hiệu cho sự mất đà.

3. Nến 2 (Nến giảm giá lớn): Là một cây nến giảm giá có thân nến lớn. Chính tên gọi “Nhấn Chìm Giảm” là mô tả xu hướng của cây nến thứ hai: một cây nến giảm giá có thân nến lớn, mở cửa cao hơn nhưng đóng cửa thấp hơn, “nhấn chìm” toàn bộ thân của cây nến tăng giá trước đó. 

4. Nhấn chìm (Engulfing): Thân nến giảm giá (Nến 2) phải bao trùm (nhấn chìm) toàn bộ thân nến tăng giá (Nến 1). Cụ thể:

• Mở cửa ở mức giá cao hơn (hoặc bằng) giá đóng cửa của Nến 1. Nếu mở cửa cao hơn, cho thấy phe Mua đã cố gắng đẩy giá lên một chút (hoặc mở cửa theo đà tăng).
• Đóng cửa ở mức giá thấp hơn giá mở cửa của Nến 1. Việc phe Bán xuất hiện với lực bán mạnh, không chỉ làm vô hiệu hoá toàn bộ lợi ích của ngày hôm trước (Nến 1) mà còn có thể đẩy giá bán xuống thấp hơn mức mở cửa.

Lưu ý, việc “nhấn chìm” chỉ tính phần thân nến, không nhất thiết phải bao gồm cả bóng nến. Tuy nhiên, một mô hình nến đảo chiều lý tưởng sẽ có nến 2 nhấn chìm toàn bộ (cả thân và bóng) của nến 1. 

Mô hình càng đáng tin cậy hơn nếu thỏa mãn các yếu tố sau:

• Xuất hiện ở đỉnh xu hướng, đặc biệt sau một xu hướng tăng mạnh và kéo dài.
• Nến giảm giá (Nến 2) có khối lượng giao dịch lớn hơn nến tăng giá (Nến 1) và khối lượng trung bình. Điều này xác nhận rằng phe Bán đã tham gia thị trường với lực lượng lớn.
• Việc thân nến giảm giá đóng cửa sát mức đáy cho thấy phe Bán đã kiểm soát hoàn toàn cho đến cuối phiên giao dịch.

Ví dụ thực tế về biểu đồ nến Bearish Engulfing

Để hiểu hơn về cách mô hình nến đảo chiều Bearish Engulfing này hoạt động, bạn có thể quan sát ví dụ sau trên biểu đồ cổ phiếu Apple (AAPL):

Biểu đồ này hiển thị mức giá cổ phiếu Apple (AAPL) qua các phiên giao dịch từ khoảng tháng 6 đến tháng 10 (năm 2020), nổi bật là sự hình thành một đỉnh thị trường quan trọng và sự thay đổi xu hướng mạnh mẽ sau đó ( Bearish Engulfing). 

Phân tích:

1. Tháng 6 – tháng 8: Giá cổ phiếu AAPL có xu hướng tăng mạnh mẽ và rõ ràng, các đỉnh và đáy sau liên tục cao hơn đỉnh và đáy trước. Sự tăng trưởng này được củng cố bởi các cây nến tăng giá (xanh lục) có thân lớn, cho thấy tâm lý lạc quan và dòng tiền mạnh.

2. Vùng đỉnh (cuối tháng 8 – đầu tháng 9): Giá đạt đỉnh cao nhất của chu kỳ, cho thấy sự hưng phấn cực độ của phe Mua.

3. Nến Bearish Engulfing 

• Xuất hiện ngay tại đỉnh của xu hướng tăng mạnh.
• Nến giảm giá (đỏ) có thân lớn đã bao trùm và nhấn chìm hoàn toàn thân nến tăng giá (xanh/lục) ngay trước đó.

Đây là tín hiệu đảo chiều giảm giá cực kỳ mạnh mẽ. Nó chứng minh rằng phe Bán đã tái chiếm quyền kiểm soát với lực lượng áp đảo, làm vô hiệu hóa toàn bộ thành quả tăng giá trước đó và “giam giữ” những nhà đầu tư mua ở vùng đỉnh.

4. Sụp đổ (tháng 9): Ngay sau khi Bearish Engulfing hình thành, giá AAPL bước vào một chu kỳ giảm giá mạnh và dốc. Cây nến tiếp theo là một cây nến giảm giá thân lớn, xác nhận sự đảo chiều. Giá liên tục tạo các đáy thấp hơn, với những cây nến giảm giá áp đảo, cho thấy sự hoảng loạn của phe Mua và sự chốt lời mạnh mẽ của các nhà đầu tư lớn.

Sau đợt giảm mạnh ban đầu, giá cổ phiếu đã tìm thấy một vùng tích lũy và đang cố gắng phục hồi nhẹ, nhưng vẫn nằm ở vùng giá thấp hơn ($120.99) so với mức đỉnh đã tạo ra.

Giải mã tâm lý học thị trường đằng sau nến Bearish Engulfing 

Một mô hình nến đảo chiều giảm không chỉ nói lên thực tế giá thị trường mà còn phản chiếu tâm lý đám đông. 

Nến 1: Sự hưng phấn cuối cùng của phe Bò (Bulls)

Thị trường đang trong xu hướng tăng. Nến 1 mở cửa và phe Mua tiếp tục đẩy giá lên, tạo ra một cây nến xanh. Tuy nhiên, lực mua có thể đã yếu đi (thể hiện qua thân nến nhỏ). Các nhà đầu tư nhỏ lẻ vẫn lạc quan, tiếp tục mua vào vì sợ bỏ lỡ cơ hội (FOMO).

Nến 2: Cú “lật đổ” bất ngờ của phe Gấu (Bears)

• Mở cửa: Nối tiếp sự hưng phấn của Nến 1, thị trường mở cửa Nến 2 với một khoảng trống tăng giá (Gap Up). Đây là lúc phe Bò hưng phấn tột độ, nghĩ rằng giá sẽ tiếp tục “bay cao”.
• Cú đảo chiều tử thần: Ngay tại mức giá cao mới này (thường là một vùng kháng cự), phe Bán nhận thấy giá đã quá cao và bắt đầu xả hàng ồ ạt. Lực bán mạnh đến mức không chỉ lấp đầy khoảng trống giá, mà còn đẩy giá xuống thấp hơn cả giá mở cửa của ngày hôm trước.
• “Nhấn chìm”: Việc nến 2 đóng cửa thấp hơn cả điểm bắt đầu của nến 1 là một đòn tâm lý chí mạng. Tất cả những ai mua vào ở Nến 1 và lúc mở cửa Nến 2 giờ đây đều bị “kẹt” và đang thua lỗ nặng. Họ sẽ là nguồn cung tiềm năng trong các phiên tới khi buộc phải cắt lỗ, càng làm tăng thêm áp lực giảm giá.

Có thể thấy, mô hình nến Bearish Engulfing thể hiện một sự thay đổi quyền lực tức thời và vô cùng mạnh mẽ từ bên Mua sang bên Bán.

So sánh nến Bearish Engulfing và nến Dark Cloud Cover (Mây đen che phủ) 

Hai mô hình nến đảo chiều giảm này tương đối giống nhau. Cả hai đều báo hiệu sự đảo chiều giảm giá mạnh sau một xu hướng tăng. Tuy nhiên, sự khác biệt nằm ở mức độ quyết liệt và phạm vi kiểm soát của phe Bán trong phiên giao dịch thứ hai, nến Bearish Engulfing được đánh giá là mạnh hơn.

Cách giao dịch với nến Bearish Engulfing

Phát hiện ra mô hình chỉ là 50% thành công. 50% còn lại là cách bạn hành động với nó. Một nhà giao dịch chuyên nghiệp luôn cần xác nhận và có kế hoạch quản lý rủi ro hiệu quả.

Bước 1: Xác nhận bối cảnh

Cụ thể, nhà đầu tư cần xác định nơi nó xuất hiện. Một mô hình đảo chiều giảm giá sẽ vô nghĩa nếu nó hình thành giữa một xu hướng tăng mạnh. Sức mạnh và độ tin cậy của mô hình được quyết định bởi bối cảnh thị trường (nơi nó hình thành).

• Xuất hiện tại vùng kháng cự: Tín hiệu đáng tin cậy nhất là khi mô hình xuất hiện ngay tại một vùng kháng cự mạnh (là khu vực giá mà tại đó trong quá khứ, áp lực bán đủ lớn để đảo chiều hoặc dừng xu hướng tăng.

Ví dụ: đỉnh cũ, đường trendline giảm dài hạn, mức Fibonacci thoái lui 0.618). Đây là bằng chứng cho thấy phe Bán đang bảo vệ quyết liệt vùng giá này (thể hiện qua sự nhấn chìm). Nó không phải là một đợt bán ngẫu nhiên, mà là một đợt bán ra có tính toán của các Trader và nhà đầu tư chuyên nghiệp.

• Sau một xu hướng tăng dài: Khi thị trường đã tăng quá nóng và kéo dài, sự xuất hiện của nến nhấn chìm giảm là dấu hiệu của sự kiệt sức (exhaustion). Mô hình có giá trị cao khi nó xuất hiện sau một đợt tăng giá kéo dài mà không có sự điều chỉnh đáng kể.

Sự xuất hiện của Bearish Engulfing lúc này báo hiệu rằng các nhà đầu tư đã sẵn sàng chốt lời, và thị trường sắp bước vào giai đoạn điều chỉnh bắt buộc.

Lưu ý: Nếu mô hình xuất hiện ở giữa một vùng giá đi ngang, độ tin cậy của nó sẽ giảm đi đáng kể vì thị trường chưa có xu hướng rõ ràng để đảo chiều.

Bước 2: Tìm tín hiệu xác nhận 

Tín hiệu xác nhận có chức năng “bảo chứng” cho mô hình nến, làm tăng xác suất thành công của lệnh giao dịch. Các tín hiện sau sẽ giúp “bảo chứng” cho mô hình:

• Khối lượng (Volume)

Khối lượng giao dịch ở Nến 2 (nến giảm/nhấn chìm) phải cao vượt trội so với Nến 1 và mức trung bình. Volume lớn xác nhận rằng dòng tiền lớn (phe Bán/tổ chức) đã thực sự tham gia cuộc chơi. Lực bán này là đáng kể và có sức nặng, không phải là sự điều chỉnh kỹ thuật nhỏ. Một Bearish Engulfing với volume thấp là một tín hiệu yếu, cho thấy sự đảo chiều có thể chỉ là tạm thời do thiếu lực bán mạnh.

• Chỉ báo dao động

Chỉ báo nên dùng là RSI hoặc Stochastic. Mô hình sẽ mạnh nhất khi nó xuất hiện lúc chỉ báo đang ở vùng quá mua (thường là RSI > 70 hoặc Stochastic > 80). Chỉ báo đang ở vùng quá mua xác nhận rằng xu hướng tăng đã tăng quá mức và đang nằm trong vùng định giá quá cao (hoặc mua quá nhiều). Sự xuất hiện của Bearish Engulfing ngay lúc này là dấu hiệu để thị trường xả bớt áp lực quá mua. 

• Tín hiệu vàng (Phân kỳ âm)

Nếu giá tạo đỉnh cao hơn (đỉnh của Nến 2) nhưng chỉ báo (RSI hoặc MACD) lại tạo đỉnh thấp hơn, đây là phân kỳ âm (Bearish Divergence). Khi Bearish Engulfing xuất hiện cùng lúc với phân kỳ âm, xác suất đảo chiều là cực kỳ cao vì cả yếu tố giá và yếu tố động lượng đều đã đồng thuận xác nhận phe Mua đã mất kiểm soát.

Bước 3: Thiết lập kênh bán khống

Sau khi có đầy đủ “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” (bối cảnh, mô hình, xác nhận), đây là lúc hành động:

• Điểm vào lệnh (Entry)

Cách 1 (Quyết đoán): Bán (Short) ngay khi Nến 2 đóng cửa (hoặc gần đóng cửa).

+ Ưu điểm: Bắt được giá tốt nhất.

+ Nhược điểm: Rủi ro cao nếu thị trường đảo chiều bất ngờ trong phiên tiếp theo.

Cách 2 (An toàn – Ưu tiên): Chờ nến 3 bắt đầu giao dịch. Bán nếu Nến 3 tiếp tục giảm và phá vỡ giá thấp nhất của Nến 2.

+ Ưu điểm: Xác nhận rằng phe Bán vẫn kiểm soát trong phiên tiếp theo.

+ Nhược điểm: Mất đi một phần lợi nhuận so với Cách 1 do vào lệnh muộn hơn.

• Điểm Cắt lỗ (SL)

Khi cắt lỗ, quy tắc là bắt buộc & không thoả hiệp. Đặt lệnh Stop-Loss ngay bên trên giá cao nhất của Nến 2 (nến nhấn chìm). Mức giá này là điểm “phòng thủ” cuối cùng của phe Bán. Nếu giá tăng và phá vỡ điểm này, mô hình Bearish Engulfing đã chính thức thất bại. Việc không cắt lỗ khi mô hình thất bại sẽ dẫn đến thua lỗ lớn.

• Điểm Chốt lời (TP)

+ Mục tiêu 1 (Hỗ trợ): Đặt điểm chốt lời tại vùng hỗ trợ mạnh gần nhất (đáy cũ, đường MA quan trọng, hoặc các mức Fibonacci…).

+ Mục tiêu 2 (Rủi ro/Lợi nhuận – R:R): Sử dụng tỷ lệ Rủi ro/Lợi nhuận. Ví dụ, nếu khoảng cách từ Entry đến Stop-Loss là 1R, hãy đặt mục tiêu lợi nhuận ít nhất là 2R hoặc 3R (2:1 hoặc 3:1) để đảm bảo lệnh giao dịch có hiệu quả và xứng đáng với rủi ro đã chấp nhận.

Những sai lầm phổ biến khi sử dụng nến nhấn chìm giảm

Hiểu rõ các cạm bẫy để tránh mất tiền trong đầu tư. Dưới đây là những sai lầm mà các nhà giao dịch thiếu kinh nghiệm thường mắc phải:

1. Sai lầm về định nghĩa: Nhầm lẫn với nến đỏ thông thường 

Một cây nến đỏ lớn xuất hiện sau một cây nến xanh nhỏ không tự động là nến Bearish Engulfing. Nó phải thỏa mãn điều kiện “nhấn chìm”: Mở cửa cao hơn và đóng cửa thấp hơn. Nếu nó chỉ là một cây nến đỏ lớn nằm trong thân nến xanh trước đó, nó hoàn toàn không có ý nghĩa. 

Nếu bạn thấy một cây nến giảm giá lớn nhưng nó chỉ nằm trong thân nến xanh trước đó, nó hoàn toàn không có ý nghĩa báo hiệu sự hủy diệt quyền lực như Engulfing. Nhầm lẫn này dẫn đến việc vào lệnh sai tín hiệu.

2. Sai lầm về bối cảnh: Giao dịch trong thị trường Sideway 

Một nến Nhấn chìm Giảm xuất hiện giữa một thị trường đi ngang (sideway), hay còn gọi là vùng tích lũy, không có giá trị báo hiệu đảo chiều xu hướng, vì cơ bản là không có xu hướng để đảo chiều.

Trong bối cảnh này, nó chỉ cho thấy sự biến động mạnh hoặc xung đột ngắn hạn giữa phe Mua và phe Bán trong một phạm vi hẹp. Trader chuyên nghiệp thường bỏ qua các mô hình đảo chiều khi thị trường không có xu hướng rõ ràng. Hậu quả là giao dịch Engulfing trong thị trường sideway rất dễ bị cắt lỗ liên tục vì giá thường quay đầu liên tục trong phạm vi cũ.

3. “Bẫy bò” (Bull trap) – Khi nến Bearish Engulfing thất bại

Đôi khi, trong một xu hướng tăng siêu mạnh, mô hình nến Bearish Engulfing vẫn hình thành. Nhưng phe Mua (Bulls) vẫn có lực lượng dự trữ khổng lồ. Trong khi đó, các nhà giao dịch vội vàng bán khống. Ngay sau đó, phe Mua quay lại, đẩy giá tăng vọt và phá vỡ đỉnh của cây nến 2 (nến nhấn chìm).

Cú thất bại này cho thấy Bearish Engulfing chỉ là một cú “chốt lời kỹ thuật” tạm thời của Trader ngắn hạn, không phải là sự thay đổi cấu trúc thị trường. Sau khi cú chốt lời kết thúc, xu hướng tăng mạnh mẽ ban đầu tiếp tục.

Cách nhận biết và phòng ngừa

• Thiếu xác nhận: Thất bại này thường xảy ra khi mô hình được hình thành mà không có tín hiệu xác nhận mạnh mẽ (ví dụ: RSI không quá mua, khối lượng nến 2 thấp, không có phân kỳ).
• Giải pháp bắt buộc: Đây là lý do vì sao lệnh Stop-Loss (đặt trên đỉnh của Nến 2) là quan trọng. Stop-Loss giúp bạn tự động thoát lệnh ngay khi mô hình bị vô hiệu hóa, giới hạn thua lỗ ở mức nhỏ và tránh kịch bản giá tăng vọt sau đó.

Kết luận

Trong phân tích kỹ thuật, nến Bearish Engulfing là một trong những mô hình nến đảo chiều giảm cung cấp tín hiệu rõ ràng, mạnh mẽ về sự thay đổi tâm lý thị trường, từ lạc quan sang bi quan chỉ trong hai phiên giao dịch. Nó cảnh báo nghiêm túc rằng bữa tiệc của phe Bò có thể sắp kết thúc, và đây là lúc để bảo vệ lợi nhuận của mình.

Tuy nhiên, độ tin cậy của nến Nhấn chìm Giảm không nằm ở bản thân mô hình, mà nằm ở bối cảnh nó xuất hiện (tại kháng cự, sau xu hướng tăng dài) và sự xác nhận đi kèm (volume lớn, RSI quá mua, phân kỳ âm). Nhà đầu tư cần tỉnh táo để đánh giá trước khi ra quyết định.